S obzirom na širok spektar boja koje ljudsko oko može razaznati i potrebe za sporazumevanjem, kroz vekove su nastajala rešenja, koja su primerena određenom vremenu, nudila različite mogućnosti primene. Nastajali su pokušaji raspoređivanja, imenovanja i označavanja boja, odnosno takozvani sistemi boja i zbirke boja. Početak se pripisuje Aristotelu, a kasnije su se tim izazovom bavili i Leonardo da Vinci, Sigfrid Forsius, Sir Isaac Newton i drugi ugledni naučnici.
Najčešća podela sistema je podela na sistematsko raspoređivanje boja i na nesistematske zbirke boja.
U slučaju sistematske podele, boja je u sistemu predstavljena precizno, intuitivno i međunarodno primenljivo. Između ostalog, zahtevi dobrog, sistematičnog sistema su:
intuitivna podela i označavanje boja,
-
jednostavnost upotrebe,
-
precizna podela boja sa njenim vrednostima,
-
vrednosna podela (prema izvoru svetlosti),...
Spomenuti sistemi se mogu bazirati na različitim teorijama:
-
sistemi sa vizualno jednakim rastojanjima (Munsell, NCS, OSA, Chroma Cosmos,...);
-
sistemi, koji baziraju na pravilima mešanja i vlastitih baza i pigmenata (Ostwald, Pantone);
-
sistemi, koji baziraju na CIE zakonitostima (CIE sistem boja , DIN 6164, RAL Design,...).
Kod nesistematičnih sistema reč je o slobodnom nizu nijansi boja. Zbirka po pravilu nije izgrađena na izabranim, odnosno određenim pravilima raspoređivanja – koristi je kao govorno sredstvo između zainteresovanih stranaka i imaju za određene zahteve pojedinog područja veliku primenljivu vrednost.
U poznate zbirke uzoraka boja uključene su npr:
-
ton karte modernih, trendovskih boja (česte promene, osvežavanja);
-
ton karte (interne odnosno proizvođačke);
-
katalozi proizvođača pigmenata,...
Za sisteme boja, koji boje prikazuju realnim uzorcima, glavni je problem priprema tih uzoraka i njihova reproduktivnost (novi pigmenti, ekološki zahtevi), zato je broj boja, koje su skupljene u takozvanim atlasima, odnosno kartama boja, obzirom na veliki broj mogućnosti, vrlo mali, a ipak dovoljno velik za osiguravanje širokog izbora nijansi.